Hãi hùng ‘tắm trắng’ bắp chuối bằng hóa chất
Mỗi mẻ bắp chuối sau khi bào được ngâm trực tiếp vào bể nước hòa chất tẩy trắng, rồi vớt ra đóng gói đưa đi tiêu thụ.
Sau nhiều ngày đeo bám ở chợ đầu mối nông sản Thủ Đức (Q.Thủ Đức, TP.HCM), PV Thanh Niên đã “bóc trần” những cơ sở “tắm trắng” bắp chuối bào bằng chất tẩy trắng.
Công nghệ “kinh hoàng”
20 giờ, chợ đầu mối nông sản Thủ Đức (gọi tắt là chợ đầu mối Thủ Đức, Q.Thủ Đức, TP.HCM) bắt đầu nhộn nhịp hoạt động mua bán của các thương lái. Nằm dọc theo QL1A, bên hông trái chợ, nhiều cửa hàng rau củ quả, sả xay, bắp chuối bào cũng tấp nập hoạt động để cung cấp hàng hóa cho thương lái, trong đó có cơ sở bắp chuối bào không bảng hiệu, không số nằm trên QL1A sát chân cầu vượt Bình Phước 2 (KP.2, P.Hiệp Bình Phước, Q.Thủ Đức). Tại cơ sở này luôn có bốn công nhân tất bật làm việc để kịp hàng cung cấp cho các thương lái.
Khoảng 20 giờ hằng ngày, một xe tải lớn chạy tới đổ các bao tải chứa bắp chuối xuống nền đường. Nhóm người làm của cơ sở nhanh chóng mở bao, trút bắp chuối lên nền bê tông nhớp nháp và bẩn thỉu rồi xúm vào tách vỏ già bên ngoài. Khi bóc được hơn nửa đống bắp chuối, một công nhân trong nhóm đứng dậy, đi vào góc khuất bật máy bào bắp chuối.
Bắp chuối xắt rơi xuống một khoang chứa nước đục màu, nhơn nhớt gắn ngay dưới máy xắt. Đợi khoảng 20 phút, khoang chứa đầy, một công nhân đứng dậy vớt bắp chuối cho vào sọt nhựa. Tiếp đó, người này dùng chiếc chậu nhựa cáu bẩn đen xì múc nước ở bể bên cạnh xối vào sọt bắp chuối bào vừa vớt, rồi bưng sọt bắp chuối đổ vào bể nước đục ngầu, sền sệt bên cạnh để ngâm. Chừng 20 phút sau, các công nhân dùng tay trần vớt bắp chuối xắt ra sọt nhựa, đóng bao, cân và chất lên xe máy cho người làm chở đi giao, hoặc chờ ô tô của thương lái đến nhận hàng.
Chứng kiến quy trình làm bắp chuối bào ở đây, PV không khỏi rùng mình bởi mất vệ sinh khủng khiếp. Đống bắp chuối chuẩn bị gia công được vứt vương vãi khắp nền nhà đầy rác, lúc nào cũng lấp xấp một lớp nước đen ngòm, đặc quánh đất cát và mủ. Bể chứa, thau chậu đóng két thành từng lớp màu đen dày cộm. Đặc biệt, máy bào chuối phủ một lớp bẩn màu đen sệt như keo; bể nước ngâm cũng chuyển màu đen kịt... Công nhân làm việc tại cơ sở đều dùng tay trần để bóc tách, gia công và đóng gói sản phẩm. Họ mang ủng và thản nhiên giẫm đạp lên đống bắp chuối ngổn ngang dưới nền xưởng chẳng khác nào khung cảnh chế biến thức ăn cho heo.
Cách đó chừng 700 m, cơ sở chế biến bắp chuối bào nằm ở số 141C, QL1A (KP.5, P.Tam Bình, Q.Thủ Đức) bên hông phải chợ đầu mối Thủ Đức cũng có quy trình sản xuất tương tự. Cơ sở này nằm lọt thỏm trong hẻm nhỏ, bao quanh là hàng dãy thùng xốp cao ngút. Khác với cơ sở gần cầu vượt Bình Phước 2, giờ hoạt động tại đây diễn ra khá khuya và có phần kín đáo hơn. Khoảng 23 giờ hằng ngày, cơ sở bắt đầu hoạt động, mỗi lần chế biến xong một mẻ bắp chuối thì lại ngưng khoảng nửa tiếng rồi mới tiếp tục làm tiếp. Tại đây có ba người làm việc, bắp chuối vứt ngổn ngang trên nền nhà cáu bẩn, ngập nước thải. Khu vực chế biến nằm ngay cạnh nhà vệ sinh bốc mùi hôi thối. Bắp chuối thành phẩm vứt gần đống rác, dưới nền nhà...
“Tắm trắng” trước khi đóng bao
Không chỉ sản xuất trong điều kiện mất vệ sinh, sau nhiều ngày theo dõi ghi hình, ống kính PV lưu lại cảnh các cơ sở sử dụng nhiều loại hóa chất hòa vào bể nước để ngâm bắp chuối bào.
Tại cơ sở gần cầu vượt Bình Phước 2, trước khi đổ bắp chuối vào bể ngâm có nước màu đen sệt, một công nhân với tay lấy chai nhựa trong chiếc túi treo bên vách tường, dốc chai đổ chất bột vào bể nước và liên tục khuấy đảo thật mạnh. Sau đó, người này trút cả sọt bắp chuối đã bào vào bể ngâm. Chừng 15 phút sau, bắp chuối được vớt lên cho vào bao đem ra cân rồi nhanh chóng chở đi giao. Công đoạn này lặp đi lặp lại với mỗi mẻ bắp chuối và người pha hóa chất luôn khá cảnh giác. Trước khi pha vào bể ngâm, anh ta đều đảo mắt nhìn quanh và thời gian đổ hóa chất chỉ vài giây nên thoạt nhìn rất khó phát hiện.
Trong vai một tiểu thương mua bán tại chợ Bà Chiểu cần tìm nguồn bắp chuối bào về bỏ mối quán ăn và bán lẻ, PV Thanh Niên tiếp cận cơ sở này. Thấy khách, công nhân đang cắm cúi bóc bắp chuối nhìn với vẻ cảnh giác rồi nói gọn lỏn: “Bắp chuối bào giá 20.000 đồng/kg đảm bảo tươi. Hàng hiện giờ đang bán chạy, không có giảm giá đâu”. PV dò hỏi cách bảo quản để bắp chuối tươi lâu thì người này xua tay: “Hàng này đảm bảo tươi rồi, ở đây đã xử lý hết rồi. Nếu lo thì giờ chỉ cần mang về ngâm nước cho nó tươi thôi”.
Theo điều tra của PV, mỗi đêm cơ sở này làm từ 20 giờ đến rạng sáng hôm sau mới nghỉ. Mỗi lần hết bắp chuối lại có xe tải chạy tới “châm” hàng loạt bao tải lớn. Bắp chuối bào ngâm hóa chất xong liên tục được các thương lái chạy xe máy, ô tô đến lấy mang đi khắp nơi. Ngoài ra, người làm của cơ sở cũng đóng từng bao 10 - 15 kg, chất đầy xe máy và chở đi giao ngay sau mỗi mẻ ngâm. Bám theo người giao hàng của cơ sở này, PV phát hiện xe chở bắp chuối bào chạy thẳng vào chợ đầu mối Thủ Đức. Tại đây, người giao hàng nhanh chóng bỏ các bao lên một xe tải biển kiểm soát Bình Thuận đợi sẵn bên trong bãi. Ước tính mỗi đêm, cơ sở này cho ra thị trường cả tấn bắp chuối bào đã ngâm tẩm hóa chất.
Tương tự, tại cơ sở 141C (KP.5, P.Tam Bình), liên tục nhiều ngày liền PV cũng chứng kiến và “bắt gọn” được cảnh những người làm cho hóa chất vào bể nước trước khi đổ bắp chuối bào vào ngâm. Sau mỗi lần bào mẻ bắp chuối mới thì một người đàn ông tại cơ sở này lại tìm hũ nhựa bên trong chứa bột màu trắng đổ xuống bể nước và hòa tan. Xung quanh thùng nước ngâm, hàng loạt hộp màu trắng đựng hóa chất vứt chỏng chơ. Bắp chuối ngâm được bày bán ngay trước cơ sở; đồng thời đóng bịch chất chờ thương lái tới lấy.
Trữ cả bao tải hóa chất
Đêm 26 và rạng sáng ngày 27.6, PV Thanh Niên tháp tùng Đội 2 quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) liên quận huyện (2, 9 và Thủ Đức), thuộc Ban Quản lý ATTP TP.HCM tới kiểm tra hộ kinh doanh bắp chuối bào tại các cơ sở mà PV Thanh Niên điều tra.
Tại cơ sở gần cầu vượt Bình Phước 2, đội phát hiện một loạt bao hóa chất màu trắng, mịn đóng trong túi không nhãn mác, mùi hăng nồng, gây choáng váng và nôn ói cho người tiếp xúc. Ngoài ra, lực lượng chức năng còn phát hiện một bao tải hàn the cất giấu ở góc khuất trong cơ sở. Số hóa chất trên công nhân nói được mua từ chợ Kim Biên.
Công nhân ở đây cũng khai bắp chuối được ngâm hóa chất nhằm làm trắng và sản phẩm làm ra được cung cấp vào chợ đầu mối, đưa đi các tỉnh. Những bắp chuối non loại bỏ ra để phía trước dơ bẩn được công nhân tiết lộ bán cho các tiệm đồ chay làm... cá cơm chiên giòn.
Điều đáng nói, dù lực lượng chức năng liên tục yêu cầu nhưng chờ đến gần 1 giờ sáng chủ cơ sở vẫn không đến làm việc. Đoàn kiểm tra tiến hành kiểm kê số bắp chuối bào thành phẩm đã tẩy rửa bằng hóa chất, tổng cộng 115 kg. Số hóa chất tổng cộng 45 kg giao Công an P.Hiệp Bình Phước tạm giữ chờ xử lý.
Tại cơ sở số 141C (KP.5, P.Tam Bình, Q.Thủ Đức), thời điểm kiểm tra lực lượng chức năng phát hiện có nhiều hộp hóa chất mùi hắc nồng đã sử dụng hết và một bịch hóa chất tẩy trắng không nhãn mác. Khoảng 50 kg bắp chuối bào đã ngâm qua hóa chất đang được đóng bao chuẩn bị giao cho khách... Đoàn yêu cầu xuất trình các giấy tờ pháp lý liên quan đến ATTP nhưng chủ cơ sở vắng mặt. Các công nhân không xuất trình được giấy khám sức khỏe, xác nhận kiến thức ATTP... Đoàn kiểm tra yêu cầu cơ sở ngưng sản xuất; tiêu hủy toàn bộ số bắp chuối bào và hóa chất bị phát hiện...